Kontraŭfajra, kontraŭincendia ĵeleo

Pola Retradio en Esperanto

Ĉiam pli ofte ni ekscias pri ekstremaj temperaturoj, sekecperiodoj kaj ŝiraj ventoj, kiuj plagas nian planedon. Akompanas ilin katastrofaj arbarincendioj, kiel en Aŭstralio lime de la 2019 kaj 2020 jaroj, kiel el Havajo en 1923. Sekve de ili pereas homoj, bestoj, forbrulas konstruaĵoj kaj kritika infrastrukturo, t.e. aranĝaĵoj kaj instalaĵoj necesaj por la funkciado de la homaj vivejoj kaj la tutaj ŝtatoj. Pri solvo de ĉi tiuj problemoj laboras sciencistoj en multaj landoj. Pri siaj interesaj laborrezultoj informis antaŭnelonge en la periodaĵo „Progresintaj materialoj” sciencistoj el la usona Stanford-universitato. Ĝis nun aplikataj por la kontraŭincendia protekto ĵeleoj konsistas el superhidroabsorbaj, superhumidecabsorbaj polimeroj, kiuj efikas simile kiel pulvoro absorbanta humidecon en la unufojaj vindaĵoj. Tia pulvoro mikista kun akvo kaj superŝprucita sur konstraĵon pufiĝas transformiĝante en ĵelean substancon, kiu rolas kiel humida kontraŭfajra protektilo. Tamen pro tre altaj temperaturoj en la disvastiĝanta fajro la akvo rapide vaporiĝas kaj tia ĵeleo sufiĉas nur por prokimume 45 minutoj. En la kontraŭincendia ĵeleo kunaŭtorita de doktoro Eric Appel la fajroprotekta barilo konsistas ne sole el akvo en celulozaj polimeroj, sed ankaŭ el silicpartikloj. La usonaj sciencistoj malkovris, ke ilia mola, spongeca hidroĵeleo alprenas firman formon kun bonegaj izolaj proprecoj por surfacoj troviĝantaj sub ĝi. Ĝi protektas ilin, eĉ post kiam la enestanta en ili akvo plene forvaporiĝas. Cetere tiun kreiĝintan kruston eblas facile forigi post kiam incendio estas estingita. Pliaj esploroj elmontris, ke mikroorganismoj en la grundo rapide malkomponas la sekuran por la medio substancon proponitan de la usonaj sciencistoj. La esploroj de doktoro Appel pri la kontraŭfajra ĵeleo komenciĝis jam en 2019 kaj unue rilatis al la kontraŭfajra protekto de plantoj por helpi al la kontraŭincendia protekto de arbaroj. Laŭ – Changxin Dong, la ĉefa aŭtoro de la esploroj – la ellabarita nun hidroĵeleo kun la salicpartikloj estas progressprona solvo konsideranta la bezonojn de la medio, superanta la nunan komercan oferton, proponante pli bonan kaj mezureblan protekton kontraŭ la incendioj. Aperas do la espero, ke tiaj novumoj baldaŭ povos esti aplikataj en regionoj aparte minacitaj de incendioj, kio sekve ebligos pli efike protekti homojn, domojn kaj la naturon kontraŭ incendisekvoj.

El la elsendo 05.09.2024. Legas Barbara – 03′ 41″

https://pola-retradio.org/wp-content/uploads/2024/09/sc_bp_Progresfara-kontrauincendia-jeleo_0341.mp3