Opinie | Wat je weggeeft krijg je nooit meer terug

Marianne Zwagerman | BNR

Zondag zette ik de oorlog gewoon even uit. Radio uit. Twitter uit, behalve voor het delen van foto's van mijn hond en de shetlandpony's van mijn moeder. Voor de stal, uit de wind met mijn neus naar de zon was er even vrede op aarde. Op mijn kleine stukje aarde althans. Een dagje zorgeloosheid is een grote luxe in deze tijd.

Ik maak me al jaren zorgen over de groeiende techdictatuur waarmee Amerikaanse bedrijven hun stempel drukken op onze vrije meningsuiting; over de onfrisse manier waarop onze overheid communicatietechnieken inzet om de waarheid te verdraaien en een beetje minder waar te maken; over het onvermogen van de journalistiek om dat tot de laatste draad uit te zoeken, want de waan van de dag klikt nu eenmaal lekkerder; over sleepwetten en omgevingsanalyses van ijverige ambtenaren waarin ook mijn tweets en columns opduiken. In de gaten gehouden worden als mondige mediamaker is ergens wel fijn, niet gehoord worden is erger. Maar het wordt eng als een voormalig MIVD-baasje in OP1 zonder enige tegenspraak van de interviewers begint te oreren over het ophangen en executeren van mensen die -in zijn ogen- nepnieuws verspreiden.

Het verbleekt allemaal bij de omstandigheden waarin de laatste nieuwsbrengers in Oekraïne en Rusland hun werk moeten doen. Rennen voor je leven terwijl de kogels je om de oren vliegen of 15 jaar cel riskeren omdat je opschrijft wat er gebeurt. Én het bewijst dat we ons moeten blijven verzetten tegen alle vormen van inmenging van overheden in nieuwsgaring en meningsvorming. Je kunt je ook in het (nog) veilige Nederland niet veroorloven daar naïef in te zijn. Wat je weggeeft krijg je nooit meer terug. We zijn in de coronacrisis al gedrild in het normaal vinden van dingen die niet normaal zijn. Dat je een vrijheidsstraf opgelegd kon krijgen zonder tussenkomst van een rechter. Dat het leger een spionageafdeling opzette om ons, kritische burgers, in de gaten te houden.

Nu wordt de oorlog in Oekraïne gebruikt om er wetgeving doorheen te jassen waarmee de Nederlandse inlichtingendiensten ons ongehinderd af kunnen luisteren en onze mails en WhatsApps kunnen scannen. In Moskou moeten burgers op straat hun telefoon aan politiemensen overhandigen zodat zij hun berichten kunnen lezen. Zo ouderwets! Dat is in Nederland straks lekker geautomatiseerd. Gaat u maar rustig slapen, de staat past wel op uw telefoon.

See omnystudio.com/listener for privacy information.